Ordinal numbers ("first", "155th" etc.) are created simply by adding -i to the numeral or variant thereof (third = cevi; eighth = ofti): unui first; sat pidec pini 155th.
FRACTIONS are formed by adding -on: a half, duon; a quarter, paron; 9/10, nef decono.
MULTIPLES are formed by adding -ol: double, duoli; times 4, parole;
DISTRIBUTIVES add -ope: by twos, duope.
Any of the above can be made into adjectives, adverbs or nouns by the usual derivational rule for creating adjectives, adverbs and nouns: devduo, dozen; unue, firstly, in the first place; duone, by halves.
Unui, first
Ceve, thirdly
Dui, second
Duo duet
Cedec sisi 36th.
Sa satolo, the hundred-fold
Cevon, a third.
Po dec sento po xutu, at the rate of 10 cents for each one (note the preposition used in Govoro)
Decon, a tenth
Duoni mel, a half an apple (lit; "a half apple"), can also be expressed as duon de mel.
Duoli, double
Parole, quadruply
Unue, Firstly
Telosi, last
Celi, whole, entire
Devduo de ajo, a dozen eggs.
zuka to visit
jokala to invite
ganeba- to receive
1. Kutu esar sa unui en tui kenunel? Mui amik, Pawlo, esar pize sa unui.
2. Kutomi ti esar? Mi esar sa decunui, ale nu sa telosi.
3. Ci ti idanor peva ku ni ajsere? Anu, sed unue mo* nadar serkoma.
4. Kuten ti delor ojdene? Ojdene mi unue matinkomor, due mi idor a sa jad, ceve mi zukor vien kaj pare, mi jokalor vien xobe (in order to) denkoma ku ligi kimo.
5. Ci ti ganeber boni melen? Mi nu ganeber celi melen, sed nur duonen.
6. Kutom de melo ti imar? Mi imar par melien kaj ce parono de mel.
7. Ci ti beber celi pojelen de caj? Nu, mi ec nu beber paronen de mui caj.
8. Kutom esar sa decol de pin? Ki esar pidec.
9. Kutom esar satole ce parono? Ki esar sedec pin.
10. Kutu eser en tui kip ejdene miaze? Ni imer tute decon de zeki herinien, xutus kimo de mui velin.
11. Ci vi cele deler vui canezen? Nu, Herik, mi kien sole duone deler.
12. Ci ti poter koma tutu kuken kaj tutu melien? Nu, sa kuk eser duone komebi, ale sa melo eser cele nukomebis.
13. Kutu movar sa je fanade ejsere? Mi axar, ke tui patik mover je fanade; xutu ali heriko mover cevole maj fade cem li.
14. Kutom ti gebor a tutu infaniko ju zui canez? Mi gebor a xutu po dec sento.
* "nada" means "to have to" but is an ergative verb, meaning the "logical subject"(the person on whom the obligation falls) is in the ACCUSATIVE case and not the nominative: mO nadar: I have to....; vO nadar, you all have to.....
1. Kutu esar sa unui en tui kenunel? Mui amik, Pawlo, esar pize sa unui.
2. Kutomi ti esar? Mi esar sa decunui, ale nu sa telosi.
3. Ci ti idanor peva ku ni ajsere? Anu, sed unue mo* nadar serkoma.
4. Kuten ti delor ojdene? Ojdene mi unue matinkomor, due mi idor a sa jad, ceve mi zukor vien kaj pare, mi jokalor vien xobe (in order to) denkoma ku ligi kimo.
5. Ci ti ganeber boni melen? Mi nu ganeber celi melen, sed nur duonen.
6. Kutom de melo ti imar? Mi imar par melien kaj ce parono de mel.
7. Ci ti beber celi pojelen de caj? Nu, mi ec nu beber paronen de mui caj.
8. Kutom esar sa decol de pin? Ki esar pidec.
9. Kutom esar satole ce parono? Ki esar sedec pin.
10. Kutu eser en tui kip ejdene miaze? Ni imer tute decon de zeki herinien, xutus kimo de mui velin.
11. Ci vi cele deler vui canezen? Nu, Herik, mi kien sole duone deler.
12. Ci ti poter koma tutu kuken kaj tutu melien? Nu, sa kuk eser duone komebi, ale sa melo eser cele nukomebis.
13. Kutu movar sa je fanade ejsere? Mi axar, ke tui patik mover je fanade; xutu ali heriko mover cevole maj fade cem li.
14. Kutom ti gebor a tutu infaniko ju zui canez? Mi gebor a xutu po dec sento.
* "nada" means "to have to" but is an ergative verb, meaning the "logical subject"(the person on whom the obligation falls) is in the ACCUSATIVE case and not the nominative: mO nadar: I have to....; vO nadar, you all have to.....
No comments:
Post a Comment